Strefa techniczna
Dzielimy się z Tobą wiedzą i doświadczeniem, które zdobyliśmy we współpracy z najlepszymi w Polsce i na świecie w dziedzinie bezpieczeństwa przeciwwybuchowego i pożarowego.
Wiele gałęzi przemysłu jest szczególnie narażonych na wybuch lub pożar. Poza oczywistymi przykładami, jak rafinerie lub zakłady chemiczne, gdzie przetwarzane są łatwopalne związki, w tej grupie znajdują się inne branże. Liczne zakłady spożywcze oraz meblarskie mają do czynienia z wysoce palnymi pyłami. Wzburzone podczas obróbki pył drewniany lub mąka stanowią poważne zagrożenie. Każdy z takich zakładów wymaga wielopoziomowych zabezpieczeń przed wybuchem, by całkiem usunąć zagrożenie dla personelu i sprzętu. Najbardziej oczywistym rozwiązaniem, które powinno być stosowane wszędzie, gdzie to tylko możliwe, jest eliminacja źródeł zapłonu. Nawet najbardziej wybuchowa mieszanka nie doprowadzi do eksplozji sama z siebie. Osiąga się to stosując urządzenia wykonane w standardzie iskrobezpiecznym, unikając występowania gorących powierzchni i zapewniając odpowiednie uziemienie elektrostatyczne.
Oczywiście występowanie atmosfer wybuchowych powinno też być ograniczone tylko do obszarów, gdzie ich obecność jest absolutnie nieunikniona. W takich miejscach trzeba być jednak przygotowanym na ewentualność potencjalnie niebezpiecznych zdarzeń. Rolą zabezpieczeń przed wybuchem jest nie tylko zapobieganie eksplozjom, ale też ochrona, kiedy wystąpią. Współdziałające systemy odciążania, izolowania i tłumienia wybuchu pozwalają zminimalizować szkody w razie wypadku.
W grudniu 2022 roku jedno takie niechciane zdarzenie miało miejsce w firmie Zorka, produkującej meble. W instalacji wyciągowej stacji filtrującej pył odprowadzany z hali produkcyjnej doszło do jego zapłonu, co wywołało eksplozję. Jest to przypadek, któremu warto się przyjrzeć, ponieważ obrazuje efekty takiego wypadku w dobrze zabezpieczonym przed wybuchem zakładzie.
Pył drewniany, nieunikniony produkt uboczny tamtejszego procesu produkcyjnego, był na bieżąco odprowadzany, dzięki czemu do eksplozji doszło już poza budynkiem. Dzięki temu bezpieczeństwo pracowników, których ewakuowano natychmiast po zdarzeniu, nie było zagrożone. Poziom uszkodzeń infrastruktury również udało się ograniczyć, ponieważ nagromadzone podczas wybuchu ciśnienie znalazło ujście. Zadziałał następny poziom zabezpieczeń przed wybuchem i panele dekompresyjne otworzyły się w odpowiednim momencie.
Źródło zapłonu w instalacji nie jest jeszcze znane i nie można wykluczyć jakiegoś zaniedbania. Niemniej, niezależnie, czy winę za wybuch ponosi niedopatrzenie, błąd ludzki czy wada konstrukcyjna, właściwie zastosowano kilka poziomów zabezpieczeń przed wybuchem. Jest to jedyny sposób zagwarantowania bezpieczeństwa. Łatwopalny pył został odciągnięty z miejsca, w którym nie musiał się znajdować, a mógł stanowić zagrożenie. Dalej zadziałał odpowiednio dobrany system odciążania wybuchu, który jest koniecznością podczas obchodzenia się z takimi materiałami. Cała sytuacja mogła wyglądać zupełnie inaczej, jeśli zabrakłoby jednego lub kilku poziomów zabezpieczeń.
Niebezpieczna sytuacja miała miejsce w sierpniu 2020 roku w miejscowości Gateshead na północy Anglii w firmie International Paint Limited. Przygotowujący farby w mieszalniku pracownik doznał poważnych obrażeń w wyniku eksplozji łatwopalnych oparów z powodu braku właściwych zabezpieczeń przed wybuchem. Do ich zapłonu doprowadziło wyładowanie elektrostatyczne podczas przesypywania granulek żywicy z dużego worka do naczynia mieszalnika. Mężczyzna, który miał wówczas 49 lat, poza rozległymi oparzeniami i uszkodzeniem barku i kolana doznał częściowej utraty wzroku i słuchu. Bezpośrednio po wypadku musiał spędzić osiem dni na oddziale intensywnej opieki medycznej i nigdy nie odzyska pełnej sprawności.
Tej tragedii można było zapobiec i również angielski sąd uznał, że nie zostały zapewnione odpowiednie zabezpieczenia przed wybuchem. Doszło do dwóch poważnych zaniedbań – łatwopalne opary nie były właściwie odprowadzane, a worek zbiorczy nie był odpowiednio uziemiony elektrostatycznie. Przesypywanie nieprzewodzącego prądu materiału sypkiego to jedno z najczęstszych i najbardziej oczywistych źródeł wyładowań elektrostatycznych w przemyśle. Niestety zagrożenia z nimi związane często nie otrzymują należytej uwagi, co skutkuje właśnie tak poważnymi szkodami jak w Gateshead. O roli zabezpieczeń elektrostatycznych w ochronie przed wybuchem pisaliśmy w artykule w zeszłym miesiącu.
Po dwuletnim procesie i dochodzeniu firma, która dopuściła się zaniedbań, została ukarana grzywną w wysokości 800 000 £. Inspektor HSE Paul Wilson skomentował to zdarzenie słowami: „Ten incydent powinien służyć jako ważne przypomnienie dla przemysłu, że pożar i wybuch mogą mieć katastrofalne skutki. Bardzo ważne jest, aby pracodawcy w pełni ocenili ryzyko pożaru i wybuchu, w tym ryzyko związane z wyładowaniami elektrostatycznymi, i wprowadzili niezbędne środki kontroli”. Finał tego poważnego wypadku relacjonował również Rafał Frączek, prezes EKO-KONSULTU z Grupy Technologicznej ASE, na portalu LinkedIn. Firma może się poszczycić najlepszymi w Polsce ekspertami właśnie w dziedzinie oceny ryzyka i doradztwie co do zabezpieczeń przed wybuchem.
Zabezpieczenia przed wybuchem są potrzebne wszędzie, ale odpowiednia ich implementacja wymaga zwrócenia uwagi na każdy najdrobniejszy szczegół. Łatwo przeoczyć niektóre aspekty. To niestety może prowadzić do poważnych konsekwencji dla życia i zdrowia ludzi, a także dla mienia i środowiska. Dlatego warto zdać się na wiedzę ekspertów i wieloletnie doświadczenie. ASE ATEX jako integrator rozwiązań najlepszych producentów w branży z całego świata oferuje kompleksową obsługę, jeśli chodzi o zabezpieczenia przeciwwybuchowe. Od zapobiegania niebezpiecznym zdarzeniom, przez wykrywanie zagrożenia i jego sygnalizowanie, aż po systemy zapewniające bezpieczeństwo w wypadku eksplozji.
Skontaktuj się z naszymi inżynierami, a oni zajmą się projektem, wyceną i realizacją od A do Z.