Strefa techniczna

Z pomieszczeniami i przestrzeniami zewnętrznymi zagrożonymi wybuchem mamy do czynienia w obiektach i terenach przyległych, gdzie prowadzone są procesy technologiczne z użyciem substancji palnych, mogących tworzyć z powietrzem (mieszaniny) atmosfery wybuchowe lub gdzie substancje takie są wydobywane, przetwarzane i magazynowane.  Do takich obszarów niebezpiecznych m.in. należą:

• instalacje przemysłu chemicznego,
• spożywczego,
• petrochemicznego,
• rafineryjnego,
• kopalnie węgla,
• instalacje eksploatacji złóż gazu i ropy naftowej,
• bazy paliw, stacje benzynowe,
• silosy, bunkry, zbiorniki, młny, cyklony, filtry,
• hale obróbki mechanicznej, gdzie gromadzą się warstwy i mogą się tworzyć chmury pyłów.

Wybrane terminy i definicje związane z pomieszczeniami i przestrzeniami zenętrznymi zagrożonymi wybuchem:

Atmosfera wybuchowa – mieszanina substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem w warunkach atmosferycznych, w której po zapaleniu spalanie rozprzestrzenia się na całą nie spaloną mieszaninę.

Substancja palna – substancja w postaci gazu, pary, cieczy, ciała stałego lub ich mie­szaniny, zdolna wchodzić w egzotermiczną reakcję z powietrzem po zapaleniu.

Strefa zagrożona wybuchem – przestrzeń, w której może występować mieszanina wybuchowa substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stę­żeniu zawartym między dolną a górną granicą wybuchowości.

Zagrożenie wybuchem – możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cie­czy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powie­trzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapłonu) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia.

Przestrzeń zagrożona wybuchem – przestrzeń, w której występuje atmosfera wy­buchowa lub można spodziewać się jej wystąpienia w takich ilościach, że wymaga to specjalnych środków zapobiegawczych dotyczących konstrukcji, instalowania i stoso­wania urządzeń.

Dolna granica wybuchowości (DGW) – stężenie gazu palnego, pary palnej lub mgły w powietrzu, poniżej którego atmosfera gazowa nie jest wybuchowa (w % obję­tości lub w g/m3).

Górna granica wybuchowości (GGW) – stężenie gazu palnego, pary palnej lub mgły w powietrzu, powyżej którego atmosfera gazowa nie jest wybuchowa (w % ob­jętości lub w g/m3).

Wybuch – gwałtowna reakcja utleniania lub rozkładu wywołująca wzrost tempera­tury i ciśnienia.

Źródło zapłonu – jakiekolwiek źródło z energią dostateczną do zainicjowania pa­lenia.

Temperatura samozapłonu gazowej atmosfery wybuchowej – najniższa tempera­tura gorącej powierzchni, przy której w określonych warunkach może wystąpić zapa­lenie palnej substancji w postaci mieszaniny gazu lub pary z powietrzem.

Temperatura zapłonu – minimalna temperatura, przy której w określonych warun­kach badania z cieczy wydziela się palny gaz lub para w ilości wystarczającej do na­tychmiastowego zapłonu z zastosowaniem efektywnego źródła zapłonu.

Względna gęstość gazu lub pary (dp) – gęstość gazu lub pary odniesiona do gęstości powietrza pod tym samym ciśnieniem i w tej samej temperaturze (dla powietrza jest równa 1).

Źródło emisji – punkt lub miejsce, z którego mogą się uwalniać do atmosfery gaz pal­ny, para palna lub ciecz palna, tak że może się utworzyć gazowa atmosfera wybuchowa.

Wydajność emisji – ilość palnego gazu lub pary uwalnianych w jednostce czasu ze źródła emisji.

Minimalna energia zapłonu – najmniejsza energia, która jest wystarczająca do spo­wodowania zapłonu najbardziej zapalnej atmosfery w określonych warunkach bada­nia.